Noordeinde te Den Haag

 

Locatie

Aan het Noordeinde in het centrum van Den Haag staat Paleis Noordeinde. Vroeger stond het bekend onder de naam 'Het Oude Hof.

 

Google Maps


Grotere kaart weergeven

 

Ontstaan 

Paleis Noordeinde was oorspronkelijk een woonhuis van welgestelde inwoners van Den Haag. In 1591 evenwel werd Louise de Coligny, weduwe van Willem van Oranje, er gehuisvest.

Geschiedenis 

Haar zoon, stadhouder Frederik Hendrik, liet het in de jaren veertig van de zeventiende eeuw in Hollandsenclassicistische stijl verbouwen door Jacob van Camp en en Pieter Post. Dit gebouw is min of meer in oorspronkelijke staat bewaard gebleven, hoewel in het begin van de negentiende eeuw aan de achterzijde uitbreidingen plaatsvonden om het gebouw geschikt te maken voor bewoning door koning Willem I.

Ten noordwesten van het paleis werd een grote volledig omgrachte tuin gerealiseerd. Het oppervlak van dit terrein was in drie ongeveer vierkante vakken verdeeld. In het middenvak lag een ronde kom met daaromheen een loofgang. In het vak ten zuiden hiervan lag een stervormige aanleg, aanvankelijk een bloemen tuin, later met bomen beplant. Ook het vak ten noorden van de kom was aanvankelijk bloemen tuin. In de achttiende eeuw waren hier twee parterres. Het geheel werd omgeven door dubbele rijen lindebomen. De tuin sloot aan de zuidzijde aan op de tuin direct achter het paleis. In de achttiende eeuw lagen hier vier parterres.

In 1778 werd de grote rechthoekige tuin omgevormd tot een vroeg landschappelijke aanleg. De ronde vijver bleef gehandhaafd.

In 1894 werd de formele aanleg direct achter het huis werd uitgevoerd als een klein rosarium te midden van bloemperken. In het veel grotere landschappelijke deel werd het slingerende padenpatroon gewijzigd en de ronde kom vergraven tot een vijver meteen natuurlijke vorm.

Tot aan de Tweede Wereldoorlog functioneerde Paleis Noordeinde als residentie voor de opeen volgende vorsten. Bij een felle brand in 1948 werd een aantal representatieve vertrekken ernstig beschadigd.

 

Huidige situatie

Omdat prinses Beatrix Paleis Noordeinde na haar troonsbestijging tot werk­paleis had bestemd, startte in 1977 een ingrijpende restauratie. Het gebouw werd in 1984 op Prinsjesdag officieel in gebruik genomen. Tussen 1983 en 1987 werd een nieuwe parkaanleg gerealiseerd, waarbij de oude aanleg weliswaar grotendeels intact werd gelaten, maar wel een duidelijke scheiding werd aangebracht tussen het openbare gedeelte en de sinds 1954 niet langer toegankelijke tuin direct achter het paleis.  

 

Foto's

(Haags- Gemeentearchief)

Prent  1:  Het Oude Hof t.t.v. de Spaanse Successieoorlog.

Prent  2:  Het Oude Hof rond 1735

Prent  3:  Het Oude Hof rond 1775

Prent  4: De achterzijde van paleis Noordeinde anno 1840

Prent  5: De Gotische Galerij tussen 1847

Foto   1:  De Gotische Galerij anno 1860

Foto   2:  De Gotische Galerij anno 1861

Foto   3: De Rode Salon van het paleis Noordeinde anno 1910

Foto   4: De buffetzaal van het paleis Noordeinde anno 1910

Foto   5: De Hoofdingang van het paleis Noordeinde anno 1931

Foto   6: De Groene Salon van het paleis Noordeinde anno 1931

Foto   7: De Indische Zaal van het paleis Noordeinde anno 1931

Foto   8: De Audiëntiezaal van het paleis Noordeinde anno 1931

Foto   9: doorzicht van Hongaarse Zaal naar Galerijzaal anno 1931

Foto 10: De Galerijzaal van het paleis Noordeinde anno 1931

Foto 11: De Theesalon van het paleis Noordeinde anno 1931

Foto 12: De achterzijde van paleis Noordeinde anno 1935

Foto 13: paleis Noordeinde anno 1938

Foto 14: grote balzaal van het paleis Noordeinde anno 1939

Foto 15: Het oude Hof  anno 1950

Foto 16: De vestibule met trap van het paleis Noordeinde anno 1950

Foto 17: tuin achter het Paleis anno 1953
Foto 18: Het oude Hof in restauratie anno 1961

Foto 19: Het oude Hof  anno 1974

Foto 20: Keldergewelf van het paleis anno 1981

Foto 21: Achterzijde paleis Noordeinde anno 1985

Foto 22: paleis Noordeinde in vogelvlucht anno 1991


Bronnen

Kastelen en Buitenplaatsen in Zuid Holland

 

©2003 http://www.kasteleninzuidholland.nl

Google Maps 12-07-2008